Sümela Manastırı'nın Kayıp Freski: Meryem Ana'nın Gözyaşları

2015: Restorasyon Ekibinin Çarpıcı Keşfi Trabzon'un mistik dağlarına yapışmış gibi duran Sümela Manastırı, yüzyıllardır sırlarla dolu duvarlarını koruyordu. 2015 yılındaki restorasyon çalışmaları sırasında, bir restoratörün dikkatli dokunuşuyla ana şapelin duvarından bir sıva parçası düştü. Altından, solgun ama hâlâ canlı renkleriyle 19. yüzyıla ait bir fresk ortaya çıktı. Gizemli Freskin Sırrı Freskte, Meryem Ana'nın gözlerinden yaşlar aktığı görülüyordu. Altında ise Eski Yunanca bir yazı kazılıydı: "Pontus halkının acısı burada durur." Bu ifade, manastırın 1856 yılındaki büyük restorasyonuna denk geliyordu—tam da Osmanlı-Rus gerilimlerinin ve bölgedeki Hristiyan toplumunun çalkantılı dönemlerine... Tarihin Fısıldadıkları Yerel efsaneler, manastırın rahiplerinin, Rus işgali döneminde bu freski sıvayla kapattığını anlatıyor. Tarihçiler, freskin altındaki mesajın, Pontus Rumlarının yaşadığı zorluklara bir gönderme olduğunu düşünüyor. Restorasyon ekibi, freskin nem ve ısı değişimlerinden zarar görmemesi için özel bir klima sistemi kurdu. Bir Dilek mi, Bir İsyan mı? Freskin üzerindeki gözyaşları, Meryem Ana'nın hüznünü mü yansıtıyordu? Yoksa bir halkın acısını sonsuza dek kaydetmek için mi çizilmişti? Bugün, bu fresk ziyaretçilere gösterilmiyor. Belki de bazı sırlar, Sümela'nın karanlık duvarlarında saklı kalmaya devam edecek... Peki sizce bu gözyaşları kime ait? Bir azizenin mi, yoksa bir halkın mı?